Việt Nam cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và đã tham gia Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Công bằng (JETP) nhằm thúc đẩy năng lượng tái tạo, đồng thời đảm bảo công bằng cho các nhóm dễ bị tổn thương. Việc giảm dần sử dụng than đá đặc biệt tác động đến tỉnh Quảng Ninh, nơi có khoảng 100.000 thợ mỏ đứng trước nguy cơ mất sinh kế, kéo theo những thách thức kinh tế – xã hội. Để ứng phó, quy hoạch phát triển tỉnh giai đoạn 2021–2030 đặt trọng tâm vào các chiến lược tái đào tạo và chuyển đổi lao động, ưu tiên trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.
Trong khi đó, ngành viên nén gỗ tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với kim ngạch xuất khẩu đạt 790 triệu USD vào năm 2023, gần gấp đôi so với năm 2022, nhờ nhu cầu gia tăng từ EU, Nhật Bản và Hàn Quốc. Cây keo – nguyên liệu chính để sản xuất viên nén gỗ – được trồng rộng rãi tại Việt Nam, trong đó Quảng Ninh là một trong những địa phương có diện tích keo lớn. Sự mở rộng của ngành này mở ra cơ hội tạo việc làm trong chuỗi giá trị trồng rừng keo – sản xuất và phân phối viên nén gỗ (AP-WPMD).
Trước tiềm năng đó, nghiên cứu này được triển khai nhằm đánh giá tính khả thi, bền vững và toàn diện của việc chuyển đổi lao động ngành than sang lĩnh vực AP-WPMD, hướng đến một mô hình sinh kế thay thế trong ngành năng lượng tái tạo tại Việt Nam.
Nhiệm vụ chính:
- Thực hiện tổng quan tài liệu về ngành khai thác than, quá trình chuyển đổi lao động và chuỗi giá trị AP-WPMD.
- Phối hợp với các bên liên quan bên ngoài, bao gồm chính quyền địa phương, người được phỏng vấn và điều tra viên để đảm bảo quy trình logistics diễn ra suôn sẻ.
- Xây dựng các công cụ và phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để thu thập dữ liệu sơ cấp.
- Tiến hành phỏng vấn chuyên sâu và phỏng vấn chuyên gia với các bên liên quan trong ngành khai thác than và chuỗi giá trị AP-WPMD, cùng với thảo luận nhóm tập trung với các nhóm thợ mỏ yếu thế (nhóm công nhân nữ, cao tuổi).
- Thực hiện khảo sát với 1.000 công nhân mỏ tại tỉnh Quảng Ninh.
- Phân tích dữ liệu định tính và định lượng để xây dựng hai bản khuyến nghị chính sách, một báo cáo tổng hợp và các bài báo nghiên cứu.
- Tổ chức hội thảo tham vấn với các bên liên quan và hội nghị công bố nghiên cứu cấp quốc gia.
- Tổ chức hội thảo nâng cao năng lực về lồng ghép GEDSI vào nghiên cứu chuyển đổi năng lượng.
Nguồn ảnh: https://baoquangninh.vn/giai-phap-khai-thac-tang-sau-cac-mo-lo-thien-3216994.html
